U ovom radu je opisan tijek uvođenja i primjene legislative u Republici Hrvatskoj (RH) i Bosni i Hercegovini (BiH) kojom se osigurava ucinkovito gospodarenje otpadnim uljima (mazivim i jestivim). Prikazani su do sada postignuti rezultati na temelju visegodisnjeg hrvatskog iskustva u pracenju i izvjestavanju o gospodarenju ove posebne kategorije otpada, kao i bosansko-hercegovackih aktivnosti na uvođenju gospodarenja otpadnim uljima u svakodnevnu praksu. Prema prikazanim rezultatima za razdoblje od 2007. do 2012. godine u RH je bilo godisnje sakupljano između 6.000 i 7.000 t otpadnoga mazivoga ulja, dok je u BiH ta kolicina iznosila između 1.000 i 1.500 t. Podaci o kolicinama sakupljenih otpadnih jestivih ulja u RH u istom razdoblju ukazuju da su sakupljene kolicine vrlo male u odnosu na procijenjene godisnje kolicine svježeg jestivog ulja stavljenog na tržiste (50.000 t) odnosno pretpostavljene kolicine otpadnog jestivog ulja i kretale su se od 3, 6% do 8, 6%. U BiH nema podataka o kolicini sakupljenih otpadnih jestivih ulja.

Uvod:Pivo može sadržavati minerale u bioloski raspoloživoj formi. Sadržaj minerala u pivu može da varira. Alkohol u odnosu na vodu cesto omogucuje bolju topivost nekih spojeva sa specificnim funkcionalnim hemijskim grupama. Cilj rada:Cilj rada je bio ispitati da li postoje znacajne razlike u kolicini minerala kod alkoholnog i bezalkoholnog piva. Materijali i metode: Analizirani su uzorci bezalkoholnog i alkoholnog svijetlog piva. Dvije grupe uzoraka su bile ispitivane: alkoholno svijetlo pivo (A1 i A2), a dvije bezalkoholno (B1 i B2). Uzorci B1 grupe su bili proizvedeni bioloskim a uzorci (B2) fizickim postupkom. Za analizu sadržaja minerala u svim ispitivanim uzorcima koristena je Atomska apsorpciona spektrofotometrija. Rezultati i rasprava: Sadržaj minerala u uzorcima bezalkoholnog (B1) bio veci nego u uzorcima alkoholnog svijetlog piva (A1). Uzorci B1 i A1 su od istog proizvođaca. U ovom slucaju povoljniji mineraloski sastav pokazuje bezalkoholno pivo. Sadržaj minerala u uzorcima alkoholnog pivu (A2) bio je veci nego u uzorcima bezalkoholnog svijetlog piva (B2). Uzorci B2 i A2 su od razlicitih proizvođaca. Zakljucci:Sadržaj minerala u alkoholnom i bezalkoholnom svijetlom pivu zavise od tehnoloskog postupka proizvodnje ali i od udjela minerala u osnovnim sirovinama. Vecina minerala u pivu poticu iz osnovnih sirovina: vode, slada, hmelja i ne sladovanih žitarica.

Skrob se može na osnovu probavljivosti podijeliti na probavljivi i rezistentni skrob. Rezistentni skrob se naziva skrob koji se ne probavlja u tankom crijevu, nego nerazgrađen odlazi u debelo crijevo u kojem podliježe fermentaciji. U radu je opisan rezistentni skrob i njegova funkcija u probavnom sistemu. Rezistentni skrob ima funkciju sirovog vlakna i može da bubri. Zbog uticaja na peristaltiku crijeva i lipidni sastav može se smatrati komponentom dijetetske hrane. Rezistentni skrob se pokazao kao potencijalno sredstvo u terapiji dijabetesa, dijareje, pretilosti te enteralnoj prehrani bolesnika.

Biodiesel is a mixture of methyl esters of long chain fatty acids, produced typically by alkalicatalyzed transesterification from vegetable oils. Biodiesel products in the EU must meet EN 14214 quality standard specification. In this specification, values of physical properties and impurities for commercial products are set out, including viscosity, water and sediment, cetane number, CFPP, acid number, glycerol, phosphorus, etc. One of the important parameters, oxidation stability, European standard EN 14214 require a higher level of oxygen stability. Other factors affecting biodiesel quality are environmental conditions, which are mainly the cold flow properties. Biodiesel has a relatively higher CFPP, which limits its application as B100 in low temperature conditions. In addition, biodiesel has a strong tendency to absorb moisture due to its chemical properties.The Objective of this work was to identifications critical parameters of biodiesel quality and their influence on use of biodiesel

Converting waste vegetable oils from food processing facilities, restaurants and households to biodiesel by the transesterifi cation reaction with methanol has important advantages for human health and environment. Th e transesterifi cation reaction of waste vegetable oils is aff ected by free fatty acids and water content of oils and fats, type of alcohol, type and quantities of catalyst, reaction temperature and reaction time. Basic aim of this paper is to explore eff ect of type and quantities of catalyst on transesterifi cation process of diff erent waste vegetable oils from food processing facilities with methanol. Comparison of basic characteristics between produced biodiesel, industrially produced biodiesel and values from European standards for biodiesel fuel (EN14214) was made.

Skrob je ugljikohidrat koji ima sve znacajniju primjenu kao sirovina u razlicitim granama industrije. Posebno je znacajna primjena skroba i proizvoda na bazi skroba u prehrambenoj industriji, gdje se koriste u svrhu postizanja određenih svojstava proizvoda, kao npr. uguscivanja, stabilizacije, vezivanja arome, kao zamjena za masti pri proizvodnji niskokaloricne hrane i sl. U prehrambenoj industriji od velikog znacaja su hidrolizati na bazi skroba kao i proizvodi dobiveni od njih koji su u mnogim slucajevima postali nezamjenjivi u proizvodnji kvalitetnih prehrambenih proizvoda. Za proizvodnju hidrolizata koji se koriste u prehrambenoj industriji danas se koriste razliciti enzimi, pojedinacno ili u kombinacijama, ovisno o proizvodu koji se želi dobiti. Primjenom enzima u proizvodnji skrobnih hidrolizata postignuti su brojni pozitivni efekti u odnosu na koristenje kiselina.

Polimer polioli su disperzije poli(stirenakrilonitril) kopolimera u polieter poliolu. U radu su provedene sinteze polimer poliola na bazi poli(oksipropilen) (oksietilen) triola, stirena i akrilonitrila, uz prisustvo slobodnog radikal inicijatora, azobisizobutironitrila. Utjecaj temperature, nacina i brzine doziranja monomera, koncentracije inicijatora, brzine mijesanja, sadržaja monomera i njihovog međusobnog omjera na tok sinteze pracen je kod sadržaja monomera 20,25,27% i omjera ST/AN 50/50, 60/40 i 70/30. Optimalni uvjeti sinteze uz koje rezultiraju stabilni i niskoviskozni polimer polioli su: temperatura polimerizacije 115 oC, koncentracija inicijatora 0,4 i 0,5%, brzina doziranja 1,8-2,2 g/min i brzina mijesanja 500-750 obrtaja u minuti. Uz dobivene optimalne uvjete i postpak sinteze polimer poliola ispitan je utjecaj omjera ST/AN na svojstva polimer poliola. Za određivanje karakteristicnih znacajki (hidroksilna vrijednost, nezasicenost), polimer poliola koristene su standardne metode ASTM D-2849-69. Identifikacija polimer poliola provedena je infracrvenom spektrometrijom (IR), molekulna raspodjela gel propusnom kromatografijom. Sintetizirani polimer polioli sa sadržajem monomera 20 do 25% i omjerima ST/AN 50/50 i 60/40 pogodni su za reakcijsku preradu u visokoelasticnim hladnooblikovanim fleksibilnim PUR-pjenama bez upotrebe freona kao pjeneceg agensa.