Aim To investigate the influence of probiotic pre-treatment on the permeation of the antidiabetic drug gliclazide in healthy and diabetic rats. Methods Wistar rats (age 2–3 months, weight 350 ± 50 g) were randomly allocated into one of 4 groups (N = 16 each group): healthy control, healthy probiotic, diabetic control, and diabetic probiotic. Probiotics (75 mg/kg, equal quantities of Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium lactis, and Lactobacillus rhamnosus) were administered twice a day for three days to the appropriate groups after diabetes had been induced with alloxan i.v. 30 mg/kg. Rats were sacrificed, ileal tissues mounted in Ussing chambers and gliclazide (200 µg/mL) was administered for the measurement of the mucosal to serosal absorption Jss(MtoS) and serosal to mucosal secretion Jss(StoM) of gliclazide. Results Treatment of healthy rats with probiotics reduced Jss(MtoS) of gliclazide from 1.2 ± 0.3 to 0.3 ± 0.1 µg/min/cm2 (P < 0.01) and increased Jss(StoM)from 0.6 ± 0.1 to 1.4 ± 0.3 (P < 0.01) resulting in net secretion while, in diabetic tissues, treatment with probiotics increased both Jss(MtoS) and Jss(StoM)fluxes of gliclazide to the comparable levels of healthy tissues resulting in net absorption. Discussion In healthy rats, the reduction in Jss(MtoS) after probiotics administration could be explained by the production of bacterial metabolites that upregulate the mucosal efflux drug transporters Mrp2 that control gliclazide transport. In diabetic rats, the restored fluxes of gliclazide after probiotic treatment, suggests the normalization of the functionality of the drug transporters resulting in a net absorption. Conclusion Probiotics may alter gliclazide transport across rat ileal tissue studied ex vivo.

Sažetak. Infekcije tmdnice su relativno česte, tako da je često i propisivanje antibiotika и trudnoći. Vrsta antibiotika, doza, trajanje, način i učestalost primjene zavise od uzročnika i težine bolesti. U Sjedinjenim Američkim Državama, prema Upravi za hranu i lijekove (engl., Food and Drug Administration, FDA) svi lijekovi, prema riziku za oštećenje ploda, svrstavaju se и 5 grupa (А, В, C, D, X). Najmanji rizik imaju lijekovi iz grupe A i B, a najveći iz grupe X. Cilj rada je bio da se ispita učestalost primjene antibiotika kod trudnica, koje su najčešće indikacije za njihovu primjenu, koji se antibiotici najčešće koriste i и koju grupu rizika po plod spadaju, te koliko je antibiotska terapija trajala. ® Studija je obuhvatila 694 trudnice. Ispitivanje je provedeno tokom 2004. i 2005. godine. Podaci su prikupljeni modifikovanim upitnikom za trudnice Svjetske zdravstvene organizacije, originalno urađenom na Institutu za farmakološka istraživanja “Mario Negri ”, Milano, ltalija. U toku trudnoće, lijekove je uzimalo 574 (82,71%) žene. U prosjeku, uzimano je 2,84 lijeka po trudnici. Najčešće su korišćeni preparati željeza (69,9%) i vitamini (56,1%), a slijede sistemski antibiotici (33,9%), antimikotici u obliku vaginaleta (22,3%), simpatikomimetici za spriječavanje prijevremenog porođaja (22,0%), polni hormoni (progesteron) (13,9%), te benzodiazepini (12,0%>). Od sistemskih antibiotika najčešće su korišćeni beta laktamski antibiotici (penicilini i cefalosporini, FDA grupa B). Najčešće indikacije za terapiju sistemskim antibioticima su bile: infekcije urinarnog trakta, a zatim respiratornog. Utvrđeno je da su antibiotici primjenjivani i kod virusnih infekcija uz opravdanje da se trudnice zaštite od bakterijske superinfekcije. Oko 3% trudnica bilo je na hroničnoj terapiji, koja je započeta prije i trajala je tokom čitave trudnoće (epilepsija, oboljenja štitne žlijezde, i slično). Antibiotike za sistemsku primjenu je koristila treéina trudnica, a najčešće su korisćeni beta laktamski antibiotici, amoksicilin i cefaleksin. Antibiotici su najčešće korišćeni za liječenje infekcija urinarnog i respiratornog trakta. Kod veéine trudnica, liječenje infekcija bilo je neodgovarajuée.

INTRODUCTION Catheter-associated urinary tract infections (CAUTI) are the most common nosocomial infections. The worldwide data show the increasing resistance to conventional antibiotics among urinary tract pathogens. AIM To evaluate the adequacy of initial antimicrobial therapy in relation to the antimicrobial resistance of pathogens responsible for CAUTI in Clinical Center of Banja Luka. METHODS A retrospective study on major causes of CAUTI, antibiotic resistance and treatment principles was conducted at four departments of the Clinical Center of Banja Luka from January 1st, 2000 to April 1st, 2003. RESULTS The results showed that 265 patients had developed CAUTI. The seven most commonly isolated microorganisms were, in descending order: E. coil (31.0%), Pseudomonas aeruginosa (13.8%), Proteus mirabilis (12.9%), Gr. Klebsiella-Enterobacter (12.3%), Enterococcus spp. (5.2%), Pseudomonas spp. (4.3%), Serratia spp. (4.0%). The most common pathogens were highly resistant to ampicillin (64-100%), gentamycin (63-100%), and trimethoprim-sulfamethoxazole (68-100%), while some bacterias, like Pseudomonas aeruginosa and Serratia spp. showed rates of ciprofloxacin resistance as high as 42.8% and 72.7%, respectively. In 55.5% of the cases, the initial antibiotic therapy was inadequate, and was corrected latter on. There were no standard therapeutic protocols for this type of nosocomial infections. CONCLUSION The results of this study emphasized an urgency of the prevention and introduction of clinical protocols for better management of CAUTI. Treatment principles should better correspond to the antibiotic sensitivity of uropathogens.

Sažetak. U trendu porasta ukupnih troškova za zdravstvo, kontinuirano praćenje upotrebe lijekova и zdravstenom sistemu omogućava sagledavanje zdravstvenog stanja stanovništva, farmakoterapijskih navika doktora i trendova и propisivanju, stepena racionalnosti upotrebe lijekova, te upoređivanja istih sa svjetskim kretanjima. Cilj ovog rada je bio da se analizira upotreba lijekova koji se izdaju na teret Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske и periodu 2003-2004. godina. Retrospektivnom studijom analizirana je upotreba lijekova sa pozitivne liste Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske 2003-2004. godine. Podaci su obrađeni prema ATC/DDD metodologiji, a rezultati izraženi brojem DDD/1.000 osiguranih lica/dan. Prikazana su i materijalna izdvajanja za lijekove sa pozitivne liste, izraženo и milionima konvertibilnih maraka. U 2004. godini je došlo do porasta upotrebe lijekova od 21% izraženo brojem DDD, a materijalna izdvajanja su porasla za 25% и odnosu na prethodnu godinu. Najveéa je upotreba lijekova и grupama za kardiovaskularne bolesti (ACE inhibitori i Ca blokatori), lijekova koji djeluju na sistem za varenje i metabolizam (antidijabetici i antiulkusici), koji djeluju na nervni sistem (antiepileptici i anksiolitici), te sistemski antiinfektivi. U obe godine najveéi su troškovi bili izdvojeni za lijekove и liječenju kardiovaskularnih oboljenja. Porast upotrebe lijekova, kao i povećanje troškova и zdravstvu zahtijeva detaljnu analizu, primjenom farmakoekonomskih metoda koje bi trebalo da pomognu pri donošenju odluka о raspodjeli raspoloživih sredstava. Na osnovu ovakvih podataka država тога kontinuirano da prilagođava zdravstevnu politiku и skladu sa standardnim kliniâkim smjernicama i medicini zasnovanoj na dokazima, kako bi farmakoterapiju učinila racionalnom i dostupnom cjelokupnom stanovništvu.