Saietak. Akutne respiratorne infekcije (ARI), predstavljaju najčešće infekcije uopšte. ARI, naročito one lokalizovane и gornjim respiratornim putevima, čest su razlog posjete Ijekaru porodične medicine i pedijatru. Cilj rada je bio da se ispita učestalost ARI gomjih respiratornih puteva kod pacijenata и ordinaciji Ijekara porodične medicine, primjenjene dijagnostičke procedure i način liječenja sa posebnim osvrtom na propisivanje antibiotika. Podaci su uzeti iz medicinskih dokumenata pacijenta, a odnosili su se na starost, pol, dijagnostičke procedure, indikaciju, način i uspjeh liječenja. Od 294 pregledana pacijenta sa znacima i simptomima ARI, akutna infekcija gomjih respiratornih puteva je dijagnostikovana kod njih 197 (67,0%). Utvrđeni su akutni faringitis i tonzilitis, kao i akutne respiratorne infekcije multiplih i nespecifičnih lokalizacija. Kod većine, dijagnoza je postavljena samo kliničkim pregledom koji je uradio Ijekar porodične medicine. Antibiotici su propisani kod 150 (76,1%) pacijenata sa ARI gomjih respiratornih puteva. Najčešće je propisivan amoksicilin, fenoksimetil penicilin, amoksicilin sa klavulanskom kiselinom, cefahlor i azitromicin. Simptomatska teapija je preporučena svim pacijentima. Utvrdena je prekomjema primjena antibiotika и liječenju akutnih infekcija gomjih respiratornih puteva i ukazano je na neophodan racionalniji pristup и njihovom liječenju. Naročito je neracionalna primjena antibiotika utvrđena и liječenju akutnog nekomplikovanog sinuzitisa, akutnih faringitisa i tonzilitisa.

Sažetak. Prekomjemo propisivanje benzodiazepina je problem и mnogim zemljama, sto zahtijeva proširenje znanja i stavova о njihovom racionalnom propisivanju. U Domu zdravlja Banja Luka, tokom šest mjeseci, pomoéu upitnika ispitano je poznavanje benzodiazepina i način njihovog propisvanja među doktorima porodične medicine. Na pitanja iz upitnika odgovorio je i 981 pacijent. Rezultati su pokazali da je 341 pacijentu (34,76%) od ukupnog broja ispitanih, propisan benzodiazepin, uglavnom diazepam (252 pacijenata, 73,90%). Benzodiazepini su najčešće propisivani za nepsihijatrijske, organske bolesti i to za esencijalnu hipertenziju i druge kardiovaskularne bolesti (66,27%). Značajan broj pacijenata je benzodiazepin uzimao prema potrebi, duže od godine (69,79%) Hi nekoliko mjeseci (26,39%). Većina pacijenata nije poznavala moguća neželjena dejstva benzodiazepina (87,68%). Postoji neracionalano propisivanje benzodiazepina kod organskih bolesti, naročito kod kardiovaskulranih bolesti, tako da je neophodno uticati na propisivačke navike doktora, radi njihovog racionalnog propisivanja.

Sažetak. Infekcije tmdnice su relativno česte, tako da je često i propisivanje antibiotika и trudnoći. Vrsta antibiotika, doza, trajanje, način i učestalost primjene zavise od uzročnika i težine bolesti. U Sjedinjenim Američkim Državama, prema Upravi za hranu i lijekove (engl., Food and Drug Administration, FDA) svi lijekovi, prema riziku za oštećenje ploda, svrstavaju se и 5 grupa (А, В, C, D, X). Najmanji rizik imaju lijekovi iz grupe A i B, a najveći iz grupe X. Cilj rada je bio da se ispita učestalost primjene antibiotika kod trudnica, koje su najčešće indikacije za njihovu primjenu, koji se antibiotici najčešće koriste i и koju grupu rizika po plod spadaju, te koliko je antibiotska terapija trajala. ® Studija je obuhvatila 694 trudnice. Ispitivanje je provedeno tokom 2004. i 2005. godine. Podaci su prikupljeni modifikovanim upitnikom za trudnice Svjetske zdravstvene organizacije, originalno urađenom na Institutu za farmakološka istraživanja “Mario Negri ”, Milano, ltalija. U toku trudnoće, lijekove je uzimalo 574 (82,71%) žene. U prosjeku, uzimano je 2,84 lijeka po trudnici. Najčešće su korišćeni preparati željeza (69,9%) i vitamini (56,1%), a slijede sistemski antibiotici (33,9%), antimikotici u obliku vaginaleta (22,3%), simpatikomimetici za spriječavanje prijevremenog porođaja (22,0%), polni hormoni (progesteron) (13,9%), te benzodiazepini (12,0%>). Od sistemskih antibiotika najčešće su korišćeni beta laktamski antibiotici (penicilini i cefalosporini, FDA grupa B). Najčešće indikacije za terapiju sistemskim antibioticima su bile: infekcije urinarnog trakta, a zatim respiratornog. Utvrđeno je da su antibiotici primjenjivani i kod virusnih infekcija uz opravdanje da se trudnice zaštite od bakterijske superinfekcije. Oko 3% trudnica bilo je na hroničnoj terapiji, koja je započeta prije i trajala je tokom čitave trudnoće (epilepsija, oboljenja štitne žlijezde, i slično). Antibiotike za sistemsku primjenu je koristila treéina trudnica, a najčešće su korisćeni beta laktamski antibiotici, amoksicilin i cefaleksin. Antibiotici su najčešće korišćeni za liječenje infekcija urinarnog i respiratornog trakta. Kod veéine trudnica, liječenje infekcija bilo je neodgovarajuée.