HIV i druge polno prenosive infekcije u populaciji muškaraca koji imaju seks sa muškarcima u Bosni i Hercegovini
Uvod. Populacija muskaraca koji imaju seksualne odnose sa muskarcima (MSM) predstavlja posebno osjetljivu grupu za prenos HIV-a i drugih polno prenosivih infekcija.Vulnerabilnost se povecava usljed rizicnog ponasanja, marginalizovanja, stigmatizovanja kao i nedostupnosti zdravstveno-socijalne zastite. Cilj rada je bio da se procijeni prevalencija HIV-a i odabranih polno prenosivih infekcija te ispitaju znanje, stavovi i ponasanje u odnosu na HIV/ polno prenosive infekcije u MSM populaciji u Bosni i Hercegovini, kao i da se dobijeni rezultati uporede sa istraživanjima iz 2008. i 2010. godine. Metode. Istraživanje je provedeno kao bio-bihejvioralna studija prevalencije u MSM populaciji. Obuhvacena su ukupno 333 ispitanika, u sest gradova Bosne i Hercegovine. Istraživanje je sprovedeno u periodu septembar – decembar 2012. godine, kroz dobrovoljno, anonimno i povjerljivo anketiranje. Nakon informisanog pristanka i obavljenog savjetovanja, uzet je bioloski materijal za laboratorijsko testiranje na HIV, hepatitis B, hepatitis C i sifilis. Rezultati. Istraživanje je pokazalo prisutnost rizicnog ponasanja u MSM populaciji: multipli partneri (prosjecno tri razlicita slucajna partnera u proteklih mjesec dana), nezasticeni seksualni odnosi (samo 20% ispitanika redovno koristi kondom sa stalnim partnerom, 37% sa slucajnim partnerom, 4,6% pri oralnom odnosu), seksualni odnosi pod uticajem alkohola (69,6% ispitanika) i droga (26,7% ispitanika) u poslednjih sest mjeseci, seksualni odnosi i sa ženskim osobama (45,5% ). Uprkos prisutnosti rizicnog ponasanja, 14,8% ispitanika smatra da rizik od prenosenja HIV-a ne postoji, a 41,3% da je nizak. Seroloska ispitivanja pokazuju i dalje nizak nivo HIV/polno prenosivih infekcija u MSM populaciji u BiH. Zakljucak. Iako postoji porast zastitnog seksualnog ponasanja i ucestalije HIV testiranje u odnosu na ranije periode, to nije dovoljno za održavanje niskog nivoa infekcije HIV/polno prenosivih infekcija. Dobijeni podaci pružaju osnovne smjernice za buduca istraživanja i formiranje preventivnih programa.