Bosna-Hersek'te Genel Nüfus Bazında Süt Tüketimi Yoluyla Aflatoksin M1 Alımına Ait Maruziyet Değerlendirmesi ve Risk Karakterizasyonu: Ön Çalışma
Aflatoksin M1 ve M2, aflatoksin B1 ve B2'nin hidroksile metabolitleri olup, sut ve sut urunlerinde bulunabilir. Bu calismanin amaci, Bosna-Hersek'in farkli bolgelerinden farkli donemlere ait test sonuclarini kullanarak cig sutteki bu toksine maruz kalma ve saglik riski degerlendirmesi yapmaktir. AFM1 alim degerlendirmesi icin, Bosna-Hersek'te Tarim ve Kirsal Kalkinmaya Yonelik Katilim Oncesi Yardim Sektor Analizleri raporundaki veriler kullanilmistir. Aflatoksin M1'in cig sutteki konsantrasyonu icin, Saraybosna Eczacilik Universitesi Toksikolojik Kimya Fakultesi Laboratuvari'ndan alinan onceki calismalarin verileri ile yayinlanmamis veriler kullanilmistir. Dort maruziyet senaryosu icin yillik hepatoseluler karsinom riski (HCC) insidansi hesaplanarak risk karakterizasyonu yapilmistir. Sonuclar, ortalama tahmini gunluk aflatoksin M1 aliminin gunde 0.049 ng/kg vucut agirligi oldugunu gostermistir. Hepatoseluler karsinom riski (vaka/yil/100.000 kisi), HBsAg prevalansina bagli olarak nispeten dusuk bulunmustur (ortalama 0.000064-0.000074 vaka/yil/100.000). Son yillarda, aflatoksin M1'in kanserojen riskinin dusuk oldugu ve Bosna Hersek'te kritik olmadigi sonucuna varilmistir.