Posmatrajući historiju razvoja maloljetniĉkog prijestupništva, vidljivo je da se ono javlja u svim zemljama bez obzira na društvena ureĊenja. Razlika, meĊutim, postoji u nizu faktora koji opredjeljuju borbu protiv maloljetniĉkog prijestupništva, od kojih je jedan od znaĉajnijih utjecaj pojedinih subjekata maloljetniĉkog pravosuĊa na odabir, trajanje i proces izvršenja reakcije, mjere ili sankcije prema maloljetnom poĉiniocu kriviĉnog djela. Sud kao poseban autoritet ima i veoma znaĉajnu ulogu pri primjeni i izvršenju kriviĉnih sankcija,mnaroĉito kriviĉnih sankcija institucionalnog tretmana. Svojim odlukama mijenja “sudbinu” i tok izvršenja izreĉenih sankcija, a samim tim i samog maloljetnika. Autorice se u ovom radu bave ulogama suda pri izvršenju sankcija institucionalnog tretmana, posebno se osvrćući na meritornu ulogu suda pri izvršenju kriviĉne sankcije - upućivanje u odgojni centar. Izvršenje ove odgojne mjere, prava i duţnosti subjekata u tom procesu te uloge sudija za maloljetnike pri individualizaciji odgojnih mjera maloljetniku, sudska individualizacija, bit će prikazani kroz konkretne primjere, analizirajući pritom studij sluĉaj iz prakse KJU „Odgojni centar Kantona Sarajevo“. Treba se naglasiti da pri sudskoj individualizaciji sankcioniranje ima kao cilj resocijalizaciju maloljetnika, što podrazumijeva multidisciplinarni pristup te adekvatnu primjenu pravnog, pedagoškog, psihološkog i socijalnog pristupa u radu sa maloljetnim prijestupnicima.

Rehabilitacija predstavlja pravo osuđene osobe da se nakon proteka određenog vremena od izdrţane kazne, te pod uslovima odreĎenim zakonom, smatra osobom koja nije počinila krivično djelo. Znači, svrha rehabilitacije je da obustavi negativno dejstvo pravnih posljedica osude, te da se na taj način bivši osuđenik izjednači u svim pravima sa ostalim građanima. Autorice u radu govore o pojmu, vrstama te historijskom toku razvoja sistema rehabilitacije. Ukazuju na probleme u vezi sa nastupanjem rehabilitacije, kao i na razlike u odnosu na slične krivičnopravne instute, koji mogu stvarati zabunu u poimanju ovog instituta. U najvećem dijelu rada, daju osvrt na aktuelna rješenja u propisima Bosne i Hercegovine, Republike Hrvatske i Republike Srbije, nagalašavajući važne sličnosti i razlike između navedenih rješenja i ukazujući na specifične institute, kaznene evidencije i posebne registre spesifičnih učinilaca pojedinih krivičnih djela.

Rad govori o važnosti književnih pravaca, književnih vrsta i psihoterapije. Ovdje je prikazano kako jedna biblioterapijska tehnika može pomoći osobama koje imaju problem tj. prikazano je ciljano čitanje bajki kroz knjževnoteorijske pravce, a koje znatno doprinose rješenju problema kao i pomoć u samootkrivanju. Također, prikazan je način na koji se pomaže osobama da svoje nevolje prevaziđu koristeći likove ili situacije u bajkama. Namjera poređenja knjževnoteorijskih pravaca i psihoterapije jste staviti akcenat na važnost saradnje različitih disciplina u pristupu temi – analizi i korisnosti bajki na osnovu različitih književnoteorijskih pristupa, pri čemu su posebno naglašeni terapijski učinci postignuti ovakvim čitanjem. Art terapija je vid rada sa djecom i maloljetnicima koji su u sukobu sa zakonnom. Art terapija kao prevencija, kao intervencija u toku primjene ili izvršenja neke alternativne mjere, alternativne sankcije ili krivične sankcije institucionalnog karaktera. Nošena idejom primjene programa restorativne pravde veliki je broj terapijskih programa koji su na mala ili velika vrata ušli u rad sa djecom i maloljetnicima koji su na određeni način u sukobu sa zakonom. Jedna od njih je i biblioterapija čije „vrijeme tek dolazi“ jer se njena promocija i primjena očekuje. Savremene metode koje koriste bajku u terapijske svrhe otvaraju nove aspekte terapijskog učinka čitanja/slušanja. U tim aspektima bitno je razumjeti znanja iz teorije i prakse psihoterapije kao i književnih teorija i pogledati šta se dešava u psihoterapijskom procesu između klijenata i sadržaja koji nudi bajka, odnosno slušalaca i teksta u procesu čitanja/slušanja. Isto kao što su književne vrste u terapijskoj praksi zanemarene od domaće stručne populacije, susret između prakse čitanja/slušanja i prakse psihoterapije zanemaren je unutar nacionalnih aspekata društvenih i humanističkih znanosti. I upravo taj prostor nedovoljno prepoznatog i neistraženog spoja, ovome radu otvara recepcijske i interpretacijske mogućnosti za moguće i stvarne plodonosne učinke njihovog susreta.

Borba protiv različitih vidova neprihvatljivog ponašanja djece i maloljetnika posebno je aktuelna u posljednjih nešto više od sto godina. Ovdje prevashodno mislimo na ponašanja koja su dovela do počinjenja krivičnih i prekršajnih djela, dok je tema preveniranja takvog ponašanja prisutna u oblasti teorija krivičnog prava, psihologije i pedagogije mlađeg datuma, ali izuzetno je značajna i sve aktuelnija. Porodica, a posebno škola, predstavlja okruženje u kojem se može pratiti socioemocionalni razvoj djeteta, odnosno u kojem se mogu primijetiti određene socioemocionalne potrebe djeteta koje nisu zadovoljene. S obzirom na to da posljedice dugoročnog zanemarivanja tih potreba mogu dovesti do rizika da dijete postane počinilac ili žrtva nasilja u svom okruženju, važno je sistemski upoznati nastavnike i stručne saradnike o načinima prepoznavanja, kao i o načinima reagiranja na određena ponašanja kod djeteta koja mogu ukazivati na to da neka od djetetovih potreba nije zadovoljena. U Kantonu Sarajevo realiziran je Program prepoznavanja i zaštite djece od faktora rizika koji upravo podrazumijeva metodologiju prepoznavanja, praćenja i reagiranja u slučajevima prepoznavanja nekih oblika ponašanja koja mogu ukazivati na postojanje rizika da neka od dječijih potreba nije zadovoljena i da to može dovesti do ponašanja koja prerastaju u prekršaj ili krivično djelo. Navedeni program, nakon niza intervencija i preporuka, preimenovan je u Program (sekundarne) prevencije neprihvatljivih oblika ponašanja i zaštite učenika u osnovnim školama Kantona Sarajevo. Upravo zbog svog značaja, adekvatna prevencija i borba protiv maloljetničkog prestupništva teme su kojima se autorice bave u ovom članku nastojeći ukazati na značaj sistematskog pristupa u sprečavanju takvog ponašanja, odnosno na što adekvatniju intervenciju ako do takvog ponašanja dođe. U tom smislu autorice su, nakon uvodnih razmatranja o značaju i vrstama prevencije, napravile pregled navedenog programa ukazujući na subjekte i njihove uloge u navedenom programu, odnosno predstavljajući postupak njegove primjene.