Uticaj porodičnih i psihopatoloških činilaca na silovanje
Uvod. Silovanje je seksualno nasilje uz primjenu tjelesne snage za koje se izricu stroge kaznene mjere, a ponasanje nasilnika je nagonsko uz promjenljivu psihoptologiju. Cilj istraživanja je da se provjeri destruktivan uticaj porodicnih i psihopatoloskih faktora na sve vise izražen stepen nasilja u BiH u periodu od 01. 01. 2003. do 31. 12. 2012. godine. Hipoteticno je u BiH seksualno nasilje izraženo u vecem stepenu nasilnosti. Metode. Eksperimentalnu grupu cini 150 lica forenzicki obrađenih koja su na tretmanu nakon silovanja. Kontrolna grupa se sastoji od 150 lica forenzicki obrađenih nakon recidivantnih drugih delikata. Dizajn je multicentricna longitudinalna studija. Mjerni instrumenti su: lista opstih podataka, Hamiltonova skala depresivnosti (HAMD), Skala zdravlja nacije (HoNOS), profil indeks emocija (P.I.E-Plutchic R). Rezultati su analizirani metodama deskriptivne statistike i multivarijantnom regresionom analizom. Rezultati. Multivarijantna regresiona analiza je pokazala da su sljedece varijable znacajno povezane sa nasiljem uz P<0,001: nezaposlenost [OR=0,770 (95%), CI=0,830-1,150], usamljenost [OR= 0,750 (95%), CI= 0,845 – 1,250], opsti kriminalitet [OR=0,910 (95%), CI= 0,875- 1,255], ratne posljedice [OR=0,920 (95%), CI=0,875-1,215], misli o seksu [OR= 0,770 (95%), CI=0,835-1,150], retardacija [OR=0,790 (95%),CI=0,880-1,125], kognitivni poremecaji [OR=0,910 (95%), CI=0,925-1,150], zastita [OR=0,770 (95%), CI=0,865 – 1,160], i istraživanje okoline [OR= 0,910 (95%), CI= 0,870-1,175]. Kod recidivantnih lica su signifikantni prediktori: obrazovanje [OR= 0,835 (95%), CI= 0,815 – 1,125], anksioznost [OR= 0,855 (95%), CI=0,870-1,250], depresivnost [OR=0,930 (95%), CI=0,830-0,990], vegetativni poremecaji [OR=0,855 (95%), CI=0,850- 1,155], inkorporacija [OR=0,835 (95%), CI=0,870-1,115] i lisavanje [OR=0,845 (95%),CI=0,7925-1,255] na P.I.E. testu. Zakljucak. Studija prikazuje porodicne i druge mikrosocijalne razlike. Visok je skor destrukcije nasilnika na psiholoskim testovima, sto daje psihopataloski sadržaj: poremecaj licnosti, rjeđe lica sa upotrebom psihoaktivnih supstanci. Forenzicki znacaj, osim ekspertize, cine i preporuke u tretmanu nasilnika i recidivantnih.